Lądowanie z morza i marzeń

Jak się ląduje na plaży?

Dolecieć na Saint Martin niełatwo, zwłaszcza na biletach pracowniczych, co sam udowodniłem. W obie strony musiałem przetestować swoje umiejętności przewidywania i planowania sytuacji awaryjnych oraz uruchamiania i bieżącego modyfikowania tych planów w praktyce. Schematycznie wyglądało to tak:

DOH-AMS-SXM   /   AMS-LHR-MIA-SXM    /  MIA-SXM   /   SXM-CUR-AMSDOH   /   SXM-CDG-DOH

Już samo lądowanie na Saint Martin jest przeżyciem, jakich mało – uczestniczy się bowiem w niezwykłym przedstawieniu, które gromadzi na przylotniskowej plaży tłumy gapiów. Zaznaczyć warto, że scena jest tu jednocześnie widownią, a widownia sceną.

Praktycznie każde lądowanie na Princess Juliana International jest filmowane – zarówno przez podekscytowanych pasażerów w samolocie, jak i spotterów zgromadzonych na plaży. I właśnie wzięcie udziału w tym przedstawieniu było jednym z moich marzeń.

Moim planem było uczestniczyć w wyczekiwanym przez tłumy legendarnym lądowaniu Boeinga 747 pomalowanego w królewski błękit KLMu. Zamiast tego na Saint Martin przybyłem na pokładzie samolotu z kadłubem prawie niepomalowanym, czyli robiącego nieco mniejsze wrażenie Boeinga 757 w „barwach” American Airlines.

Jak to wyglądało z wewnątrz pokazuje film na youtube.

Fot. Kuba

Wylot z Princess Juliana również zapada w pamięć. Strasznie dziwne to uczucie, siedzieć w gigantycznym samolocie kołującym w kierunku progu pasa startowego i w momencie nawrotu zobaczyć te tłumy ludzi oczekujące pod płotem na nasz start. Nasz pilot z pewnością też im pomachał na pożeganenie.

Jak długo będzie czekał na zgodę na start?

Ruszy od razu czy zdążę cyknąć fotkę spod ogona nie ryzykując utraty zdrowia ani życia?

Co czują pasażerowie wewnątrz, dla których jest to najczęściej epilog wakacji na Karaibach?

Te pytania sam zadawałem sobie na plaży Maho kilka dni wcześniej, gdy obserwowałem przygotowania do startu Airbusa A340. Aż w końcu przyszła kolej na zamianę ról.

Szczęśliwie załapałem się na to właśnie wczesnowieczorne przedstawienie w wykonaniu Air France à destination de Paris Charles de Gaulle. Kilka godzin wcześniej okazało się, że – pomimo szczerych chęci – spektakl holenderski Bestemming Amsterdam Schiphol będę musiał oglądać z poziomu plaży, a nie samolotu. Trudno narzekać, gdy dostępne są takie alternatywy.

Airbus A340 ustawia się w osi pasa.

Piloci zaciągają hamulec ręczny.

Po chwii silniki przyspieszają. Samolot nadal stoi w miejscu.

Widownia na plaży doznaje ekscytacji. Jedni zapewne uciekają jak najdalej, inni zrywają się znad kufla piwa sączonego w plażowym barze i biegną w kierunku epicentrum wydarzeń. Wszyscy jednak mają w dłoniach aparaty fotograficzne i kamery.

Piasek na plaży ulega potężnej mocy silników odrzutowych i po raz kolejny tego dnia daje się odkurzyć.

Piloci zwalniają hamulce. Maszyna zrywa się do rozbiegu.

Poziom adrenaliny w żyłach pasażerów gwałtownie skacze. Czy pilotów też?

Cztery silniki rozpędzają się tak bardzo ile fabryka pozwoliła.

Full load. Masa startowa bliska maksymalnej w tym scenariuszu. Na osi pasa wzgórze. Do pokonania 6745 km nad Atlantykiem.

A później już tylko pyszne francuskie wino …

Kiedyś na Saint Martin wrócę!

Tego się nie zapomina. Podobnych emocji doświadczyłem dwa lata temu skacząc między wyspami na Pacyfiku.

Spotting na Maho Beach

Jest taka plaża, na której leżenie plackiem lub kąpiel w morzu do głównych atrakcji bynajmniej nie należą. Zapaleńcy z całego świata przybywający na Maho Beach na St. Martin cel mają jeden – godzinami oglądać lądujące i startujące samoloty, przy czym często bardziej o doświadczanie i przygodę niż o samo „podglądanie” chodzi.

Doświadczać można na plaży, w wodzie, albo stojąc pod płotem lotniska. Niektórzy nawet się na nim wieszają by odfrunąć na wyziewie ze startującego silnika.

Wizyta na Maho Beach to istotnie uczta dla zmysłów, spotting w najlepszym światowym wydaniu.

Wzrok. Nieźle trzeba go wytężyć, aby wyłapać na horyzoncie samolot wchodzący na prostą (chyba, że mowa o jumbo jecie, bo tego trudno przegapić). Jeśli się uda, satysfakcja gwarantowana.

Słuch – huk silników odrzutowych na początku rozbiegu przy tej bliskości plaży jest nie do opisania i może u niejednego wywołać palpitacje serca. Lądowania z kolei bywają magiczne – w miarę, gdy samolot zbliża się do plaży (tzn. do lotniska!) powoli natęża się gwar silników, aż w końcu – gdy maszyna przelatuje nad głowami – osiąga maksimum. Tuż po tym, w mgnieniu oka, następuje nieprawdopodobna cisza. I w tej ciszy, przy odrobinie szczęścia, można usłyszeć pisk przyziemiających w oddali opon. Pośród szumu fal. Bezcenne.

Węch. Po kilkunastu chwilach, przy sprzyjającym wietrze, zapach owych „przypalonych” opon dociera do plażowiczów. O zapachu benzyny lotniczej i emocjach z nią związanych wspominać chyba nie trzeba.

Dotyk. Niektóre maszyny przelatują tak nisko nad plażą, że prawie można je łapać za podwozie. Poza tym, w przypadku największych maszyn – coraz szybciej (subiektywnie) zbliżający się do pasa jumbo jet powiększa się w perspektywie do niewiarygodnych (tj. rzeczywistych!) rozmiarów, z których zdajemy sobie sprawę, gdy jest już za późno, żeby gdziekolwiek uciekać. Wrażenie bywa przeszywające.

Smak. Gdy wreszcie znudzi się stanie pod płotem lub kąpiel w wodzie, alternatywną perspektywę podglądania i doświadczania daje zlokalizowany tuż przy plaży legendany Sunset Bar, uznany przez Travel Channel za jeden z trzech najseksowniejszych barów plażowych na świecie. Tu, niejako przy okazji, można wzbogacać wrażenia o zmysł smaku – sącząc napoje z dolewką karaibskiego rumu.

O dominacji Maho Beach nad innymi plażami na wyspie świadczą gromadzące się dzień w dzień tłumy, zwłaszcza w godzinach popołudniowych, gdy na pasie 28 lotniska Princess Juliana siadają największe odrzutowce, tzn. Airbus A340 w barwach Air France i Boeing 747 KLMu. Sądząc po liczbie oczekujących na to wydarzenie, bez cienia przesady można by powiedzieć, że takie lądowanie to kulminacja dnia na tej małej karaibskiej wyspie.

Na małych wariatów z jednym lub dwoma śmigłami, nadlatujących niemal co chwilę z każdej strony, nikt tu prawie nie zwraca uwagi – chyba, że udowadniają właśnie, że są … wariatami. Na przykład gdy podchodzą naprawdę nisko (np. DHL na zdjęciu poniżej), albo gdy popisują się przed turystami na plaży – kołują do startu, zawracają tuż przy płocie prawie zahaczając o niego skrzydłem. Po ustawieniu się w linii pasa niespodziewanie zaczynają … cofać w stronę publiczności za płotem, co niechybnie wywołuje ekscytację. Zaciskają hamulec, zwiększają obroty silnika i, dopiero po kilku chwilach, ruszają z kopyta, pozostawiając po sobie tylko kurz w powietrzu, hałas i niniejsze wspomnienia.

Jak widać, nawet piloci chętnie urozmaicają całe to przedstawienie. Ci mniej wyczynowi sumiennie machają do publiczności przez okna w kokpicie podczas zawracania na pas.

Z wyjątkowości tego miejsca zdają sobie sprawę nie tylko ludzie – potrzebę adrenaliny w życiu wykazują również psy – choćby ten, który wybrał plażę Maho na miejsce codziennej toalety. Na jego pysku widać podwójne skupienie: na wykonywanej czynności per se oraz wnikliwej analizie sytuacji.

Zdążę, czy nie zdążę zanim ten gigantyczny trójnogi ptak za płotem zacznie się rozpędzać?

Ograniczoną z kolei świadomość sytuacji miewają mniej lub bardziej przypadkowi przechodnie na Maho Beach. Przelatujące tuż nad głową, albo, co gorsza, startujące samoloty stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia, o czym wyraźnie informują znaki.

Na jednym z filmów uchwyciłem, jak rozpoczynający rozbieg MacDonnel Douglas zmiótł z plaży dwie niczego nieświadome starsze kobiety. Z jednej strony piach i gorący wyziew z ograniczoną ilością tlenu przez kilkanaście sekund, z drugiej fala wody.

Innym razem, pozbawiony wyobraźni (bo świadomość, że jest przy lotnisku, najwyraźniej miał) młodzieniec, który usiłował zrobić zdjęcie zza ruszającej do startu maszyny. Podmuch z silnika momentalnie zmiótł w stronę brzegu pozostawiony na piasku plecak, co zdezorientowany mocą silników właściciel zauważył, gdy plecak od dawna pływał w wodzie. Inna osoba próbowała schronić się od podmuchu uciekając w stronę brzegu, gdzie zaskoczyła ją … dwumetrowa fala. I strasznie, i śmiesznie.

Więcej filmów ze spottingu na Saint Martin znajdziecie na kanale youtube.

 Fot. Kuba

Podsumowując, przekonałem się na własnej skórze, że plaże na Saint Martin, a zwłaszcza ta przy lotnisku 😉 bynajmniej nie są przereklamowane. Liczba ludzi, którzy gromadzili się na Maho Beach, przerosła moje oczekiwania – to jedno z niewielu miejsc na świecie (jeśli nie jedyne), gdzie spotterami, obok starych wyjadaczy, stają się na masową skalę osoby niezainteresowane na co dzień lotnictwem. I potrafią czerpać z tego przyjemność!

Fantastyczne to uczucie stać się na kilka chwil częścią międzynarodowego tłumu, którego jednoczy taka przygoda (bardziej niż pod fontanną Di Trevi w Rzymie!). Tym bardziej, jeśli pośród tego wyborowego towarzystwa znajdują się motywujący do spełniania marzeń przyjaciele.

Marzenia się spełniają!

O tym jak się dostać na Karaiby oraz emocjach towarzyszącym lądowaniu i wylotowi z magicznego lotniska na Saint Martin czytaj tutaj.

Więcej dowodów zdjęciowych ze spottingu na Princess Juliana na picasa.

Prawo jazdy tylko dla wybranych?

Prasa (a za nią i facebook, oczywiście) donosi, że Katar rozważa nałożenie ograniczeń przy wydawaniu praw jazdy cudzoziemcom. Ma to być niejako rozwiązanie dla narastąjącągo zagęszczenia ruchu na katarskich drogach, zwłaszcza w stolicy kraju.

Zaproponowano m.in. ograniczenia liczby wydawanych dokumentów w zależności od … wykonywanego zawodu.

Nieoficjalnie na liście zakwalifikowanych szczęśliwców znajdują się: przedstawiciel handlowy, księgowy, administrator, recepcjonista, agent odprawy i trener fitness. Ponadto, specjaliści jak lekarze, inżynierowie, piloci, architekci i prawnicy nie będą mieli problemu z uzyskaniem prawa jazdy.

Zawody rzekomo niekwalifikujące się do prowadzenia w Katarze samochodu to m.in. urzędnicy, stewardzi, stewardessy, kasjerzy, sprzedawcy, brygadziści, krawcy, kowale, kamieniarze, kucharze, stolarze, hydraulicy, malarze, elektrycy, mechanicy, technicy komputerowi, kelnerzy, fryzjerzy, pracownicy salonów piękności, pracownicy sklepów, fotografowie i sekretarze.

Okazuje się, że ten niezwykle dyskryminujący pomysł nie jest nowy – sąsiedni Kuwejt również podobno ogranicza wydawanie praw jazdy cudzoziemcom – wymagane jest wyższe wykształcenie i miesięczne zarobki co najmniej 1400 dol.

Źródło nie wspomina o żadnych zmianach przy wydawaniu praw jazdy obywatelom Kataru. Pomysł jest warty rozważenia choćby ze względu na brawurę młodocianych Katarczyków – w ostatnich dniach doszło z ich winy do dwóch tragicznych wypadków, w których zginęło w sumie dwanaście osób. Pogorszy to i tak niepokojącą statystykę – liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w przeliczeniu w przeliczniu na liczbę mieszkańców jest w Katarze ponaddwukrotnie wyższa niż w Polsce.

Pomysł ograniczeń w wydawaniu praw jazdy cudzoziemcom jest tak idiotyczny i nieprawdopodbny, że można by go było spokojnie przemilczeć i czekać na oficjalne dementi ze strony rządu. Tutejsze media przecież nie raz występowały przed szereg i zamiast informować wprowadzały zamieszanie. Sęk w tym, że tym razem wygląda na to, że nowe regulacje zaczęły już nawet obowiązywać. Niespodziewanie kilka dni temu przekonały się o tym znajome stewardessy, którym urzędnicy odmówili wydania prawa jazdy ze względu na wykonywany zawód właśnie.

Nie poddawajcie się dziewczyny! Przecież Arabowie w pewnych okolicznościach potrafią zmienić zdanie!

Saint Martin

Saint Martin. Czyli Sint Maarten plus Saint-Martin. Wiele nazw, jedna wyspa a kilka innych wokół o równie skomplikowanym statusie politycznym, kilka tysięcy kilometrów od Europy. Jedyna bodajże granica lądowa między Francją i Królestwem Niderlandów i to poza strefą Schengen, a mimo to można ją swobodnie przekraczać (jednak równie trudno byłoby ją zauważyć).

Panie i Panowie. Witamy na Saint Martin, czyli jednej z wysp Małych Antyli na Karaibach!

Saint Martin to ponoć najmniejszy skrawek lądu dzielony pomiędzy większe państwa. Na południu osiedlili się Holendrzy (stąd nazwa Sint Maarten), a na północy rządzą Francuzi (Saint-Martin). Wyjaśnienia skomplikowanego statusu Sint Maarten się nie podejmuję (doskonale wyjaśnia to filmik na youtube), nadmienię jednak, że w 2010 roku stał się odrębnym państwem w ramach Królestwa Niderlandów.

Jak doszło do podziału tej małej wyspy na Karaibach pomiędzy dwa europejskie państwa? Holenderscy osadnicy na Saint Martin byli najbardziej zainteresowani wydobyciem soli i wysyłką jej do Europy. Wkrótce interes ten zwęszyli Hiszpanie i Holendrów przepędzili. Gdy ją opuścili, mieszkańcy wyspy ponownie przez pewien czas mogli cieszyć się spokojem. Po latach Holendrzy powrócili na wyspę i zbiegło się to w czasie, gdy próbowali osiedlać ją Francuzi, co doprowadziło do kilku potyczek zakończonych traktatem pokojowym z 1648r. Legenda mówi, że rzeczywista granica została ustanowiona w wyniku marszu dokoła wyspy w wykonaniu przedstawiciela Francuzów i Holendrów, który rozpoczęli ustawieni plecami do siebie. Tam gdzie spotkali się na koniec marszu, miała zostać ustanowiona oficjalna granica. Legenda dodaje, że część holenderska jest znacząco mniejsza, gdyż jej przedstawiciel niejako dla podtrzymania sił raczył się sporą ilością wysokoprocentowego trunku w trakcie marszu.

Mimo wszystko, mieszkańcy obu stron wyspy żyją w zgodzie. Oficjalnie wyspa jest podzielona do dziś, każda strona ma odrębny system prawny, a połączenia telefoniczne pomiędzy nimi traktowane są jak rozmowy międzynarodowe! Gdy dodać do tego obfitość innych wysp w najbliższj okolicy o odrębnym statusie państwowym i fakt, że każda z nich ma maszty nadawcze, można sobie tylko wyobrażać roamingowy bałagan. Uwierzyłby kto, że na St. Maarten są zarówno miejsca bez zasięgu, jak i takie, w których otrzymuje się wiadomość od operatora: „Witamy na Dominikanie”?!

O urokach wyspy rozpisywać się za bardzo nie będę. Wszak nie to było najważniejszym celem wyprawy.

Wypadałoby jednak wspomnieć, że jak na tak małą powierzchnię, St. Maarten / St. Martin może się poszczycić wspaniałą mieszanką kultur i ludzi. Foldery dla turystów używają nawet określeń typu unikalna i kosmopolityczna. Tak czy inaczej, skoro tyle tu kosmopolityzmu, to na pewno mało tu oczekiwanej egzotyki, przynajmniej wedle mojej definicji.

Przez stulecia krzyżowały się w tej okolicy drogi Europejczyków (Holendrów, Francuzów, Brytyjczyków) i ostatnio coraz wyraźniej – Amerykanów. I to właśnie ci ostatni dominują, co najbardziej widoczne moim zdaniem jest po liczbie kasyn, megahoteli z betonu (zwłaszcza część holenderska) i butików wolnocłowych, na które amerykańskich turystów i ich portfele wabić najłatwiej (przypominają mi się turyści japońscy na Guam).

Przybywają na wszelakie sposoby – od najbardziej masowych (codziennie kilka wycieczkowców z tysiącami turystów na każdym z nich cumuje na kilka godzin w porcie w Philipsburgu, dzięki czemu niejeden mieszkaniec wyspy ma za co wyżywić rodzinę), przez „mniej masowe” (turystyczne czartery i regularne połączenia lotnicze z USA i Kanady) aż do luksusowo prywatnych (chyba nigdy nie widziałem tylu prywatnych odrzutowców na tak małych lotnisku).

Na rosnącą popularność Saint Martin wpływa niewątpliwie mała odległość od USA. Europejczyków o wiele dłuższa podróż przez Atlantyk na szczęście aż tak nie odstrasza – dzięki temu zamiast zadowalać się codziennym tuzinem wąskokadłubowych Boeingów, Airbusów i Bombardierów spotterzy na legendarnym lotnisku Princess Juliana International kilka razy w tygodniu mogą rozkoszować się widokiem szerokokadłubowych A340 i B747 przybywających prosto z Paryża i Amsterdamu.

Miało być o urokach wyspy, a mimo wszystko zeszło na jeden temat. Nie pozostaje mi nic innego, jak go rozwinąć, co nastąpi już wkrótce.

Nawet kilka zdjęć nielotniczych się znalazło!